W tekście umieszczono linki reklamowe naszego partnera
"W Polsce wylądowały amerykańskie myśliwce F-22 Raptor. Jedne z najnowocześniejszych samolotów świata będą współdziałać z polskimi pilotami, kontynuując wsparcie na wschodniej flance sojuszu", czytamy na Twitterze szefa polskiego MON:
Dla polskich pilotów będzie to doskonała okazja, aby zacieśniać współpracę z amerykańskimi kolegami i podejrzewamy, że widząc te niesamowite maszyny w akcji, nasi lotnicy będą z jeszcze większą niecierpliwością czekać na dostawy polskich F-35 Lightning II, czyli następców kultowych F-22. Przypomnijmy, pierwsze F-35 kupione przez Polskę mają trafić do naszych ził zbrojnych już w 2024 r.:
Jeśli zaś chcecie dowiedzieć się więcej o samym myśliwcu F-22 Raptor to zapraszamy do galerii poniżej.
>> Przeczytaj także: Norweska rakieta mogła doprowadzić do zagłady ludzkości
Domena Publiczna/US Air Force
Chociaż pierwsze dostawy tego niezwykłego samolotu miały miejsce w 2004 r., to prace nad nim zaczęły się jeszcze w latach osiemdziesiątych XX w., gdy Departament Obrony USA postanowił przygotować następcę ich ówczesnego supermyśliwca, który jest wykorzystywany zresztą do dziś. Mowa o F-15 Eagle.
Domena Publiczna/US Air Force
Do programu "Advanced Tactical Fighter" przystąpiło kilka firm z różnymi koncepcjami budowy nowej maszyny, jednak ostateczny wybór sprowadził się do dwóch konstrukcji od firm Lockheed i Northrop. Zwycięzcą przetargu został ten pierwszy projekt. Po ogłoszeniu wygranego z jego nazwy zniknęła literka Y (oznaczająca samolot prototypowy) i tak oto F-22 Raptor stał się nowym, flagowym myśliwcem Amerykanów.
Domena Publiczna/US Air Force
Jak na supermyśliwiec przystało, Raptor lata bardzo wysoko i bardzo szybko. Jego prędkość maksymalna to ok. 2,4 tys. km na godz. (Mach 2,25), a pułap maksymalny to ok. 20 km. Jego skuteczny zasięg bojowy wynosi z kolei ok. 3 tys. km. Takie właściwości lotne zapewniają mu dwa potężne silniki Pratt & Whittney F119, które generują razem ponad 200 kN ciągu, a przy wykorzystaniu dopalacza ponad 300 kN.
Domena Publiczna/US Air Force
Co więcej, dzięki zmianom ustawienia dyszy wylotowej silników, Raptor może szybciej startować, a dzięki temu operować z nieco krótszych pasów startowych. Co ciekawe, F-22 Raptor jest też w stanie osiągnąć prędkość dźwięku nawet bez użycia dopalacza i może prowadzić ciągły lot przy ponaddźwiękowej prędkości (tzw. supercruise).
Domena Publiczna/US Air Force
Projektując F-22 inżynierowie skupili się także na cechach stealth, czyli takich, które utrudniają wykrycie i rozpoznanie samolotu przez radary przeciwnika. W przypadku Raptora tę względną "niewidzialność" dla wroga uzyskano poprzez wiele zgrabnych rozwiązań, takich jak zastosowanie specjalnych materiałów pochłaniających promieniowania elektromagnetyczne, którym radary przeciwnika skanują przestrzeń.
Domena Publiczna/US Air Force
Zadbano również o zmniejszenie śladu cieplnego za samolotem, dzięki czemu pilotowi Raptora znacznie łatwiej zgubić wystrzelony w jego kierunku pocisk sterowany na podczerwień. F-22 Raptor wyglądał też zupełnie inaczej niż dotychczasowe samoloty. I nie mówimy tu tylko o futurystycznym jak na swoje czasy kształcie, ale też zastosowanej w nim technologii, która znacząco wyprzedzała inne lotnicze konstrukcje co najmniej o kilkanaście lat.
Domena Publiczna/US Air Force
To właśnie ta szeroka gama zaawansowanych rozwiązań technologicznych (głównie z zakresu stealth) sprawiła, że amerykański rząd wprowadził zakaz na sprzedaż Raptora dla innych państw. Oznacza to, iż tego typu maszyny znajdziemy obecnie tylko i wyłącznie w siłach US Air Force, co wpłynęło także na jej koszty. Jest po prostu bardzo droga konstrukcja.
Tech. Sgt. Caila Arahood / Domena Publiczna/US Air Force
Poza charakterystyką stealth samolot dysponuje też ultranowoczesnym radarem zdolnym do wykrycia przeciwnika z ponad 240 km i nowoczesną awioniką opartą o rozwiązania typu "szklany kokpit", która ułatwia pilotowi szybką kontrolę stanu jego maszyny oraz lepszą wzrokową obserwację otoczenia.
Domena Publiczna/US Air Force
Choć F-22 Raptor to typowy myśliwiec zaprojektowany jako maszyna do osiągania dominacji w powietrzu, może przenosić nie tylko uzbrojenie do walki z innymi samolotami. Swój chrzest bojowy przeszedł więc w trakcie działań przeciwko państwu islamskiemu, w trakcie których atakował naziemne cele ISIS.
Domena Publiczna/US Air Force
W praktyce możliwości konfiguracji uzbrojenia w F-22 jest naprawdę sporo, a niektóre z nich uwzględniają też zawieszenie dodatkowych zbiorników paliwa i rakiet pod skrzydłami (zwiększających zasięg i siłę ognia). Minusem takiego rozwiązania jest jednak fakt, że samolot jest wówczas znacznie łatwiej rozpoznawalny przez radary przeciwnika.
Domena Publiczna/US Air Force
Aby zachować cechy stealth, przenoszone uzbrojenie jest więc chowane w komorze uzbrojenia umieszczonej wewnątrz kadłuba. W sumie Raptor może przenosić pod skrzydłami uzbrojenie o masie ok. 5 t. Mówimy tu zarówno o pociskach powietrze-powietrze, jak i powietrze-ziemia (jak widoczny na zdjęciu AIM-9 Sidewinder), a także bombach JDAM lub GBU-39.
Domena Publiczna/US Air Force
Zastosowane w Raptorze uzbrojenie w połączeniu z systemami elektronicznymi samolotu sprawia, że F-22 Raptor to prawdopodobnie najlepszy myśliwiec w historii. Szczególnie w działaniach poza zasięgiem widzenia (BVR – beyond visual range), gdy samolot może jako pierwszy namierzyć wroga oraz oddać strzał.
Domena Publiczna/US Air Force
Oczywiście, zapewne nigdy nie dowiemy się, kto wygrałby starcie np. między Raptorem a topowym rosyjskim myśliwcem Su-35. Wg ekspertów, rosyjska maszyna miałyby szansę w starciu z F-22 jedynie w walce na małą odległość, choćby ze względu na swoją wysoką manewrowość.
Domena Publiczna/US Air Force
Jak wspomnieliśmy, F-22 to bardzo droga maszyna. Jedna godzina lotu kosztuje ok. 60 tys. dol., czyli mniej więcej ćwierć miliona złotych. W ciągu godziny pilot "przepala" więc naprawdę niezły samochód, a w trakcie dwugodzinnej misji dom! Doświadczony pilot mający na koncie nalot rzędu 1000 godz. wylatał więc równowartość ponad pół miliarda złotych! Dla porównania godzina lotu na "polskim" F-16 kosztuje około 40 tys. zł. Można więc powiedzieć, że w trakcie szkolenia i służby piloci "wylatują" małą fortunę. To właśnie tak duże koszty sprawiły, że Amerykanie ruszyli z budową następcy Raptora, czyli tańszego i bardziej wszechstronnego F-35 Lightning II, który dodatkowo może być sprzedawany za granicę.
Jeśli chodzi o samą cenę samolotu, to trudno dziś dokładnie wycenić tę niezwykłą maszynę. Według wstępnych szacunków przy zamówieniu 300 sztuk jeden egzemplarz kosztowałby blisko 120 mln dol. Oszczędności i cięcia zmusiły jednak władze USA do zmniejszenia zamówienia i z początkowo planowanych 700 Raptorów do służby trafiło jedynie 187. W takim wypadku jeden Raptor kosztował mniej więcej 150 mln dol., czyli prawie tyle samo, ile dziesięć "polskich" F-16!
Nie zmienia to faktu, iż F-22 Raptor to nie tylko niezwykle fotogeniczna maszyna, ale samolot, który w tym, co robi najlepiej (czyli walce powietrznej), jest ciągle liderem współczesnego pola walki. I niewykluczone, że pozostanie nim do momentu, gdy zostanie wycofany ze służby.
